اشتباهات مالیاتی رایج بین کسب‌وکارهای کوچک (و چطور از آن‌ها جلوگیری کنیم)
راه‌اندازی یک کسب‌وکار کوچک در نگاه اول ساده به نظر می‌رسد: محصول یا خدمتی ارائه بده، بفروش، سود کن! اما در دنیای واقعی، چیزی به نام «بی‌دردسر بودن» وجود ندارد—به‌ویژه وقتی بحث مالیات به میان می‌آید. بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک به دلیل ناآگاهی یا سهل‌انگاری، اشتباهاتی مرتکب می‌شوند که ممکن است هزینه‌های سنگینی برایشان داشته باشد.
در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین اشتباهات مالیاتی رایج بین کسب‌وکارهای کوچک می‌پردازیم و با مثال‌های واقعی، راه‌های جلوگیری از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
—
۱. ثبت‌نام نکردن در نظام مالیاتی
بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک، به‌ویژه در ابتدای فعالیت، تصور می‌کنند که چون درآمد زیادی ندارند، نیازی به ثبت‌نام در سامانه مالیاتی نیست.
❌ اشتباه:
فکر می‌کنید تا وقتی درآمد بالا نرفته، نیازی به کد اقتصادی یا پرونده مالیاتی ندارید.
✅ راه‌حل:
در همان مراحل اولیه فعالیت، در سامانه مالیاتی ثبت‌نام کرده و کد اقتصادی بگیرید—even اگر تازه یک فروش انجام داده‌اید.
📌 مثال:
یک فروشگاه آنلاین لباس که فقط از طریق اینستاگرام فروش دارد، بعد از یک سال فعالیت ناگهان با اخطار مالیاتی و جریمه‌ای چند میلیونی روبه‌رو می‌شود چون ثبت‌نام نکرده بود.
—
۲. تحریر نکردن دفاتر قانونی
بعضی‌ها فکر می‌کنند پر کردن دفاتر روزنامه و کل فقط برای شرکت‌های بزرگ است.
❌ اشتباه:
دفاتر رو رها می‌کنید یا فکر می‌کنید «سال بعد می‌نویسم!»
✅ راه‌حل:
حتی اگر هنوز گزارش‌دهی مالی زیادی ندارید، دفاتر قانونی را در زمان تعیین‌شده تهیه و روزانه تحریر کنید.
📌 مثال:
یک تعمیرگاه خودرو که دفتر روزنامه‌اش را شش ماه بعد از شروع سال تحریر می‌کند، هنگام رسیدگی مالیاتی مردود شده و دفاتر رد می‌شوند.
—
۳. اشتباه در محاسبه مالیات ارزش افزوده (VAT)
خیلی‌ها اصلاً نمی‌دانند که ملزم به پرداخت ارزش افزوده هستند.
❌ اشتباه:
یا اصلاً مالیات بر ارزش افزوده نمی‌گیرید، یا به‌اشتباه محاسبه می‌کنید.
✅ راه‌حل:
ابتدا بررسی کنید آیا مشمول ارزش افزوده هستید یا نه. سپس نرخ را به‌درستی روی فاکتورها اعمال و گزارش دهید.
📌 مثال:
یک شرکت چاپ و تبلیغات بدون اطلاع، سال‌ها VAT دریافت نمی‌کند. پس از رسیدگی، مأمور مالیاتی کل فروش سال‌های گذشته را مشمول ارزش افزوده دانسته و جریمه‌ای سنگین اعمال می‌شود.
—
۴. نداشتن فاکتور رسمی و معتبر
بعضی کسب‌وکارها فکر می‌کنند نوشتن فاکتور دستی یا تلگرامی کفایت می‌کند!
❌ اشتباه:
فاکتور بدون شماره، بدون تاریخ، یا فاقد مشخصات طرف مقابل، مورد قبول سازمان امور مالیاتی نیست.
✅ راه‌حل:
از نرم‌افزارهای حسابداری معتبر استفاده کنید و فاکتورهایی با شماره سریال و جزئیات کامل صادر نمایید.
📌 مثال:
فروشگاهی که فاکتورهای کاغذی بدون شماره سریال صادر می‌کرد، در رسیدگی مالیاتی بخش زیادی از فروشش رد شد و باید مالیاتش را بدون مستندات پرداخت کند.
—
۵. بی‌توجهی به هزینه‌های قابل قبول مالیاتی
بعضی کسب‌وکارها همه‌ی هزینه‌های روزمره‌شان را در گزارش مالیاتی می‌آورند، حتی موارد شخصی!
❌ اشتباه:
در نظر گرفتن هزینه‌هایی مثل خرید شخصی یا هزینه‌های خانوادگی به عنوان «هزینه شرکت».
✅ راه‌حل:
فقط هزینه‌هایی که مربوط به فعالیت اقتصادی کسب‌وکار است، با مستندات قابل دفاع، قابل قبول برای مالیات هستند.
📌 مثال:
مالک یک فروشگاه اینترنتی، هزینه سفر خانوادگی به کیش را به عنوان «هزینه بازاریابی» ثبت کرده بود. مأمور مالیاتی آن را رد کرد و جریمه سنگینی اعمال شد.
—
۶. نداشتن مشاور یا حسابدار آشنا به قوانین مالیاتی
ممکنه فکر کنید خودتون با یه فایل اکسل از پس حساب و کتاب برمیاید—تا وقتی که کار به حساب‌رسی مالیاتی می‌کشه.
❌ اشتباه:
صرفه‌جویی در هزینه باعث میشه بدون حسابدار یا مشاور مالیاتی فعالیت کنید.
✅ راه‌حل:
حتی اگر بودجه‌تون محدوده، حداقل سالی یک‌بار از مشاور مالیاتی استفاده کنید. دانستن چند نکته می‌تونه از ده‌ها میلیون تومان جریمه جلوگیری کنه.
—
جمع‌بندی
حساب و کتاب دقیق، از روز اول، نه‌تنها باعث نظم در کسب‌وکار میشه، بلکه در بلندمدت از جرایم و دردسرهای مالیاتی جلوگیری می‌کنه. اشتباهات مالیاتی برای خیلی از کسب‌وکارهای کوچک اتفاق افتاده و می‌افته، اما با کمی آموزش و نظم، می‌تونید جزو استثناها باشید.
اگر سوال یا تجربه‌ای در این زمینه دارید، خوشحال می‌شیم در بخش نظرات با ما در میون بگذارید.